Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar ve Stratejiler

ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK VE SOSYAL BİLGİLER

Artırılmış gerçeklik nedir?

Gerçek dünya ortamı ile sanal nesnelerin birleştirildiği, gerçek dünya görüntüsü üzerine yerleştirilen sanal nesnelerle eş zamanlı etkileşimin yürütüldüğü bir teknoloji olarak tanımlanmaktadır(Azuma, 1997).

Başka bir tanımla ise artırılmış gerçeklik; bilgisayar, tablet ya da akıllı cihaz telefonlardaki artırılmış gerçeklik uygulamaları tarafından gerçek bir görüntü üzerine sanal nesneler dediğimiz metin, ses, resim, animasyon, video, 3D görüntü, GIF gibi donatılar eklenerek mobil cihazlar aracılığıyla görüntülenmesidir.

Sosyal Bilgiler nedir?

21. yüzyılda çağdaş, Atatürk ilkeleri ve inkılaplarını benimsemiş, Türk tarihini ve kültürünü kavramış, temel demokratik değerlerle donanmış ve insan haklarına saygılı, yaşadığı çevreye duyarlı, bilgiyi deneyimlerine göre yorumlayıp sosyal ve kültürel bağlam içinde oluşturan, kullanan ve düzenleyen, sosyal katılım becerisi gelişmiş, sosyal bilimcilerin bilimsel bilgiyi üretirken kullandıkları yöntemleri kazanmış, sosyal hayatta etkin, üretken, haklarını ve sorumluluklarını bilen, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yetiştirmektir (MEB, 2005).

Artırılmış gerçeklik, gerçek dünya ortamı ile sanal nesnelerin birleştirildiği, gerçek dünya görüntüsü üzerine yerleştirilen sanal nesnelerle eş zamanlı etkileşimin yürütüldüğü bir teknoloji olarak tanımlanmaktadır. Daha kısa bir tanımla artırılmış gerçeklik, bilgisayar, tablet ya da akıllı cihaz telefonlar tarafından gerçek bir görüntü üzerine sanal nesnelerin eklenerek değiştirilmiş halinin görüntülenmesidir. Bu sanal nesneler metin, resim, ses, animasyon, video, 3D görüntüler, GIF olabilmektedir.

Bazı artırılmış gerçeklik uygulama programların adları nelerdir?

Arslan ve Elibol (2015) tarafından eğitsel artırılmış gerçeklik uygulamalarının incelenmesi araştırmasında dikkat çeken uygulama adları şöyledir: Star Chart uygulaması, GWR2013 Augmented Reality uygulaması, Augmented Reality Stamp uygulaması, Logie T.Rex Augmented Reality uygulaması, Smart Poomsae uygulaması, Augmented Songbook uygulaması, Nissan AR uygulaması, Augmented Human Anatomy Model+ uygulaması, iGeology 3D uygulaması, TamAR Augmented Reality uygulaması, VotAR uygulaması, ERC AR Heart uygulaması, Meet The Animals uygulaması, Animal 4D+ uygulaması...

Bunun dışında Alive,  Augmented, Aurasma, Blippar, Layar gibi mobil artırılmış uygulamaları da vardır.

Bu yazıda üzerinde duracağım uygulama Aurasma uygulamasıdır.

Yapılan bazı araştırmalardan yola çıkarak artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitim sektöründeki yararlılıkları ve sınırlılıkları nelerdir?

Yararlılıkları şunlardır:
- İlgi çekici, dikkat artırıcı.
- Oluşturulamayacak ortamların olanaklı kılınması.
- Kavramların ve konuların daha açık anlaşılması.
- Karmaşık konu ve kavramların görselleştirilmesi.
- İşbirlikçi öğrenmeyi sağlaması.
- Yaparak-yaşayarak öğrenmeyi sağlaması.
- Motivasyon artırıcı.
- Eğlenerek öğrenme.
- Sosyal ilişkiler kurulması.
- Yardımlaşma ve dayanışmayı sağlaması.
- Uzamsal yetenekleri geliştirmesi.
- Soyut kavramları somutlaştırması.
- Alternatif bir materyal olarak hazırlanması.
- Ders kitaplarının ya da okuldaki panoların AG ile donatılarak işlevselleştirilmesi.
- Otantik öğrenmeyi sağlayıcı.
- Yapılandırmacı anlayışa uygun.

...

Sınırlılıkları şunlardır:
- Artırılmış gerçeklik materyali hazırlamak profesyonellik gerektirebilir.
- Teknik bilginin eksikliği engel olabilir.
- Okulun bünyesinde tablet gibi teknolojik donanımlar bulunmayabilir ya da yetersiz olabilir.
- 3 boyutlu görsel hazırlamanın zoraki olması.
- Ön yargı içeren tutumlar.
...

Artırılmış gerçeklik uygulamalarının kullanım alanları nelerdir ve eğitimdeki yeri nasıldır?

Artırılmış gerçeklik teknolojisinin birçok kullanım alanı vardır ama özellikle eğitim sektöründe son zamanlarda bu teknoloji kendisini göstermiştir. Eğitim kademesindeki branşlarda özellikle Fen ve Teknoloji dersi, Matematik dersi, İngilizce dersine yönelik elverişli çalışmalar yapılmıştır. Buradan hareketle bu teknolojiyi Sosyal Bilgiler dersi içeriğiyle uygun kılarak materyaller hazırlayabilmektir. Ortaokul Sosyal Bilgiler konuları düşünüldüğünde gerek coğrafya içerikli konular, gerek tarihi içerikli konularla ilgili artırılmış gerçeklik materyalleri hazırlanabilir. Burada bu yazının sonucunda basit bir şekilde artırılmış gerçeklik uygulaması olan Aurasma aracılığıyla materyal nasıl hazırlanabilir, örnekle göstereceğim.

Aurasma nedir? Özellikleri nelerdir?

Aurasma uygulaması bir artırılmış gerçeklik uygulaması olup, oluşturduğumuz uygulamaya "aura" adını verdiğimiz ve herkese açık şekilde paylaşımlarda bulunabildiğimiz bir İngilizce arayüz program olup hem bilgisayar üzerinden hem de mobil cihazlar üzerinden kullanabileceğimiz bir programdır.
Aurasma uygulaması diğer uygulamalardan farklı olarak mobil cihazları kullanarak kişisel artırılmış gerçeklik uygulamaları oluşturulmasına izin vermektedir ( Demirer ve Erbaş, 2015).

Aurasma'yı nasıl kullanacağız? 

Aurasma uygulamasının logosu

 İlk önce Aurasma uygulamasının web sitesinden ücretsiz olarak bir hesap oluşturmamız lazımdır. Bilgilerinizi yazdıktan ve parola doğrulama işlemini yaptıktan sonra, Aura’lar oluşturabiliyoruz. Aura dediğimiz şey bir görselden ve üzerine ekleyeceğimiz bir sanal nesneden oluşmaktadır. Örneğin; bir görseli seçiyoruz, ardından görsel üzerine gelecek video ya da resmi görselle ilişkilendirerek Aura’yı oluşturuyoruz. Öğrencilerinizin sizin oluşturduğunuz aura’lara ulaşması için, kendi mobil cihazlarına Aurasma uygulamasını indirip ve sizin hesabınızı takip etmesi gerekmektedir. Böylelikle sizin oluşturduğunuz artırılmış gerçeklik uygulamalarına öğrencileriniz bu sayede ulaşabilecektir. 

Örnek bir Aura oluşturulması basit bir şekilde görsellerle aşağıda yer almaktadır.